هفته سلامت را با پیامهای آموزشی پر بار کنید

پیامهای آموزشی مرتبط با شعار سال " فشار خون را جدی بگیرید " جهت استفاده در هفته سلامت به شرح زیر می باشد .

 ·        در ایران، تقریباً یک نفر از هر پنج نفر به فشارخون بالا مبتلا هستند.

·        فشار خون سیستول (حداکثر) 120 میلی متر جیوه و فشارخون دیاستول(حداقل) کمتر از 80 میلی متر جیوه طبیعی محسوب می‌شود.

·        فشار خون بالا دلیل اصلی بروز بیماری­های قلبی-عروقی است.

·        بیش از نیمی از سکته­های مغزی و بیماری­های قلبی-عروقی بدلیل فشارخون بالا هستند.

·        فشار خون بالا به ‌علت ایجاد سکته­های مغزی و حملات قلبی، بزرگ­ترین علت مرگ در دنیاست.

·        از هر 8 مرگ در دنیا یک مرگ مربوط به فشارخون بالا است.

·        فشارخون بالا سومین عامل کشنده در دنیا است.

·        فشارخون بالا در صورتی‌که کنترل نشود، به رگ­های مغز، قلب، کلیه و چشم آسیب می­رساند.

·        فشار خون بالا، چاقی و اضافه وزن، فعالیت بدنی ناکافی، چربی خون بالا، و مصرف دخانیات، پنج عامل خطری هستند که سبب افزایش بیماریها می شوند.

·        در ایران از هر 10 نفر، 4 نفر کم تحرک، تقریبا 2 نفر سیگاری و حدود 3 نفر مبتلا به اضافه وزن هستند.

·        نیمی از جمعیت ایران بیش از میزان مورد نیاز خود غذا می­خورند.

·         در افراد 18 سال  و بالاتر، فشار خون حداکثر 140 میلی متر جیوه و بیشتر و فشارخون حداقل 90 میلی متر جیوه و بیشتر ،  فشار خون بالا محسوب می‌شود.

·        در افراد مبتلا به بیماری قند یا بیماری مزمن کلیه، فشارخون مساوی و یا بیش از 80/130 میلی متر جیوه فشار خون بالا محسوب می­شود.

·         در سنین بین 40 تا 70 سال، بالا رفتن فشار خون ماکزیمم (حداکثر) به اندازه 20 میلیمتر جیوه یا افزایش فشارخون مینیمم (حداقل) به اندازه 10 میلی‌مترجیوه، فرد را 2 برابر بیشتر در معرض خطر عوارض ناشی از فشار خون بالا قرار می‌دهد.

·        این یک باور نادرست است که افزایش فشارخون با بالارفتن سن، یک امر طبیعی است.

·        وجود فشار خون مینیمم(حداقل) مساوی یا بالاتر از 90 میلی متر جیوه علی‌رغم داشتن فشارخون ماکزیمم(حداکثر) طبیعی مثلا" 120 ، فشارخون بالا محسوب می‌شود

·         بالا بودن به تنهایی هریک از عددهای ماکزیمم و مینیمم  فشارخون، فشارخون بالا محسوب می‌شود.

·        احتمال ابتلا  به بیماری فشارخون بالا در افرادی که تا سن 55 سالگی فشارخون بالا نداشته‌اند، خیلی زیاد است.

·        افرادی که فشار خون ماکزیمم (حداکثر آن‌ها بین 120 تا 139 میلی متر جیوه است یا فشار خون مینیمم حداقل  آن‌ها بین 80 تا 89 است) در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا هستند.

 

 

·        به دلایل مختلف در طول روز  فشار خون ممکن است تغییر کند این دلایل عبارتند از:

·        در طول خواب فشار خون کاهش می‌یابد.

·        تعداد تنفس و ضربان قلب در میزان فشار خون تاثیر دارد.

·        فعالیت فکری و  جسمی ممکن است در فشار خون موثر باشد.

·        در طول شب فشار خون در افراد سالخورده و بیماران مبتلا به دیابت کمتر است.

·        سیگار فشارخون را به طور موقت افزایش می دهد.

·        مصرف سیگار، الکل و قهوه باعث افزایش فشار خون می‌شود.

·        پربودن مثانه در فشار خون موثر است.

·        کم‌خوابی و فشار عصبی فشار خون را افزایش می‌دهد.

·        عوامل محیطی ماند دما و سر وصدا بر میزان فشار خون موثر هستند.

 

·        علت‌های اولیه ایجادکننده فشار خون بالا عبارتند از :

·        ارث: در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده به فشارخون بالا، احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده زیاد است.

·        سن: با افزایش سن احتمال بروز فشار خون بالا بیشتر می­شود.

·        چاقی: افرادی که وزن بالاتر از حد طبیعی دارند، شانس بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا دارند. فشارخون در افراد چاق 6-2 برابر بیش از افرادی است که اضافه وزن ندارند.

·        فعالیت بدنی کم

·        مصرف الکل

·        مصرف زیاد نمک

·        قرص‌های ضدبارداری­های خوراکی: بانوانی که از قرص ضدبارداری خوراکی استفاده می­کنند، شانس بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا دارند مخصوصاً اگر همزمان سیگار بکشند.

·        جنس: تا سن 45 سالگی، فشار خون بالا در مردان شایع­تر است. در 45 تا 54 سالگی خطر در دو جنس برابر است.

 

·        تنها راه تشخیص فشارخون بالا، اندازه گیری آن با دستگاه فشارسنج است.

·        با یک‌بار اندازه گیری فشارخون، نمی‌توان فشارخون بالا را تشخیص داد.

·        در افرادی که فشارخون طبیعی دارند، حداقل هر دو سال یکبار باید فشارخون خود را کنترل کنند.

·        فشار خون کودکان باید از سه سالگی، هر سال توسط پزشک انجام شود.

·         اگر میزان فشار خون بالاتر از 100/160 میلی متر جیوه باشد باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد.

·        برای اندازه گیری صحیح فشار خون رعایت نکات زیر ضروری است: 

o       30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون، سیگار، چای و قهوه و یا سایر نوشیدنیهای انرژی زا استفاده نکنیم.

o       30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون، فعالیت بدنی شدید نداشته باشیم

o       ناشتا نباشیم.

o       قبل از اندازه گیری فشارخون مثانه خالی باشد.

o       همیشه اندازه گیری فشارخون در وضعیت نشسته یا درازکشیده انجام شود.

o       در حالت آرام و پشت خود را تکیه دهیم.

o       دستی که قرار است فشارخون از طریق آن اندازگیری شود را روی تکیه گاه قرار دهیم.

o       از خم کردن و مشت کردن دست خودداری کنیم.

o       بهتر است فشار خون از دست راست اندازه گیری شود.

o       در حین اندازه گیری باید ساکت و بی‌حرکت باشیم.

o       آستین لباس باید نازک و به اندازه کافی گشاد باشد تا بر روی بازو فشار نیاورد.

o       اگر داروی فشارخون مصرف می‌کنیم،  بهتر است فشارخون در حالت ایستاده و یا دراز کشیده نیز اندازه گیری شود.

o       زانوها را در حالت آویزان قرار ندهیم و زیر پا تکیه گاه داشته باشد.

o       برای اندازه گیری فشارخون باید از دستگاه فشارسنج دارای بازوبند مناسب با دور بازو استفاده کرد.

o       کیسه فشارخون حدود دو انگشت(2 تا 3 سانتی‌متر) بالای چین آرنج بسته شود.

o       از باد کردن مکرر بازوبند بدلیل تاثیر بر مقدار فشارخون خودداری کنیم

o        در صورتی‌که نیاز است به‌طور منظم فشارخون خود را اندازه گیری کنیم، بهتر است هر روز در یک زمان مشخص، این‌کار را انجام دهیم.

o       اگر فشارخون خود را چند بار اندازه گیری می‌کنیم بین هر بار اندازه گیری، یک دقیقه صبر کنیم.

o       لوله لاستیکی دستگاه فشارسنج نباید گره یا پیچ بخورد.

o       در افراد مسن فشارخون باید از هر دو دست گرفته شود و اگر فشارخون متفاوت بود مقدار فشاری که بالاتر است را در نظر بگیریم

o       برای اطمینان از عملکرد درست دستگاه فشارسنج، هر 6 ماه یکبار با یک دستگاه دقیق و سالم آن را تنظیم کنیم.

 

·        برخی افراد در زمان ملاقات با پزشک فشارخون بالا دارند اما در منزل فشارخون طبیعی دارند، بنابراین اندازه گیری فشارخون در منزل مفید است.

·         افرادی که در خانواده ایشان یکی از اعضا مبتلا به فشارخون است باید حداقل سالی یکبار فشارخون آنها اندازه گیری شود 

·        استرس و فشار عصبی بر بالا رفتن فشار خون موثر است.

·        شیوع فشار خون بالا در کودکان کمتر است، اما احتمال ابتلای کودکان نیز به فشارخون بالا وجود دارد.

·        فشارخون بالا معمولاً علامتی ایجاد نمی­کند. به­همین دلیل به فشار خون بالا، قاتل خاموش هم می­گویند.

·        تنها نیمی از موارد ابتلا به فشارخون شناسایی شده است که از این تعداد نیمی تحت درمان هستند. از بین افراد تحت درمان نیز تنها یک سوم از موارد ،فشارخون تحت کنترل هستند.

 

·        در برخی موارد فشار خون با علائم زیر همراه  است:

·        سردرد در ناحیه پس سر

·        سرگیجه

·        تاری دید

·        طپش قلب

·        خستگی زودرس

·        تنگی نفش شبانه و یا هنگام فعالیت

·        درد قفسه سینه

·        ادرار کردن بیش از یک‌بار در طول شب

 

·        در صورت وجود علائم زیر در فرد مبتلا به فشار خون بالا باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد:

 

·        درد یا فشار (یا هر دو) روی قفسه سینه،

·        سردرد به خصوص سردرد پس سر

·        تنگی نفس،

·        تعریق

·        احساس سرگیجه

 

·        با تغییرات ساده در روش زندگی خود مانند داشتن رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی منظم می‌توان از افزایش فشار خون پیشگیری کرد.

·        در صورت بالا بودن فشار خون، علاوه بر داشتن رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی استفاده از دارو طبق تجویز پزشک ضروری است.

·        داروهای گیاهی را به عنوان جایگزین درمان فشارخون استفاده نکنیم.

·        کاهش چربی و نمک رژیم غذایی، نه تنها به کاهش فشار خون کمک می­کند، بلکه باعث کاهش احتمال بروز بسیاری از بیماری­ها از جمله دیابت و بیماری عروق کرونر قلب می­شود.

·        نمک یکی از عوامل افزایش فشار خون است.

·        حذف نمک از رژیم غذایی از افزایش فشار خون و سکته مغزی به‌طور قابل توجهی پیشگیری می‌کند.

·        اسم علمی نمک، کلرور سدیم است و بر روی برچسب‌های مواد غذایی به جای نمک، سدیم درج شده است.

·        برای پیشگیری از فشار خون بالا به میزان سدیم درج شده برروی برچسب‌های بسته‌های مواد غذایی دقت کنیم.

·        از مواد غذایی پرنمک مثل غذاهای فست فود، کنسروی، ماهی شور و.. کمتر استفاده کنیم.

·        نمک پاش را از سر سفره برداریم.

• به هنگام طبخ غذا، تا حد امکان نمک کمتر به غذا اضافه کنید.
• از آجیل و خشکبار خام و بو نداده استفاده کنیم.

·        به‌جای نمک از ادویه­جات و سبزیجات معطر و سرکه برای طعم­دار کردن غذا استفاده کنیم.

·        به غذای کودک زیر یکسال نمک اضافه نکنیم تا ذائقه او به غذاهای شور عادت نکند.

 

·        تغییراتی که می‌توان در رژیم غذایی خود (علاوه بر کاهش چربی و نمک رژیم غذایی) ایجاد کرد:

·         خوردن غذاهای حاوی کلسیم بالا مثل لبنیات کم­چرب.

·        مصرف غذاهای حاوی پتاسیم بالا مثل موز، پرتقال، گوجه فرنگی و کیوی

·        مصرف روزانه پنج نوبت میوه و سبزي

·        مصرف حداقل دوبار در هفته ماهی

·        مصرف گوشت بدون چربی

·        عدم مصرف و یا محدود کردن مصرف مواد غذایی آماده­ی پرنمک مانند فست فود، سوسیس،کالباس ترشیجات، چیپس

 

·        پیروی از یک رژیم غذایی سالم برای همه­ی اعضای خانواده ضروری است؛ بنابراین نیاز نیست برای فرد مبتلا به فشار خون بالا غذای جداگانه طبخ شود.

·        خطر ابتلا به فشار خون در کودکانی که نمک مصرف می‌کنند و پدر و مادرشان نیز فشارخون بالا دارند، زیاد است.

·         از ابتدا ذائقه کودک خود را به غذاهای کم نمک عادت دهیم.

·        کاهش وزن (درصورت بالا بودن وزن)، کاهش نمک و چربی رژیم غذایی و شروع فعالیت بدنی منظم که مورد تأیید پزشک­تان باشد، به کاهش فشار خون شما کمک می­کند.

o       افزایش وزن سبب افزایش کار قلب می‌شود. همچنین فشارخون بر اثر وزن اضافی بالا می‌رود.

·        خطر بروز سکته­ی قلبی و مغزی در افرادی‌که فشار خون بالا دارند زیاد است.

·        ورزش و فعالیت بدنی منظم نه تنها به کاهش فشارخون کمک می­کند، بلکه باعث کاهش سطح چربی(کلسترول) می­شود

·        افرادی‌که فشار خون بالا دارند، و همزمان سیگار می­کشند، خطر بروز سکته­ی قلبی و مغزی را در خودشان افزایش می­دهند.

·        فشار خون بالا درمان قطعی ندارد ولی با دارو و داشتن شیوه زندگی سالم قابل کنترل است.

·        در صورتی‌که فشار خون در اثر بیماری خاصی ایجاد شود اغلب  بعد از درمان بیماری، فشار خون بالا نیز کاهش می‌یابد و نیازی به درمان مادام العمر فشارخون نخواهد بود.

·        مصرف دارو برای کنترل فشارخون به معنای مجوزی برای خوردن مواد غذایی پرنمک و پرچرب نیست

·        مصرف دارو در کنار رژیم  غذایی مناسب برای کنترل فشارخون ضروری است.

 

·        اقدامات زیر برای  برای کنترل فشار خون بالا ضروری است:

·        مراجعه منظم به پزشک

·        مصرف دارو به‌طور منظم

·        رعایت رژیم غذایی مناسب(کم نمک و کم چرب) و افزایش مصرف سبزی و میوه

·        داشتن فعالیت بدنی منظم

·        عدم مصرف سیگار و الکل(در افراد فشارخونی که دخانیات مصرف می‌کنند بروز سکته قلبی و بیماری قلبی دو تا سه برابر نسبت به افراد سالم بیشتر است)

·        کنترل وزن

·        مصرف میوه و سبزیجات:مصرف  میوه‌ها و سبزیجات به‌دلیل داشتن ماده‌ای به‌نام پتاسیم موجب کاهش فشار خون می‌شود .

·        روزانه یک قاشق سوپ‌خوری روغن زیتون همراه غذا یا سالاد مصرف کنیم.

·        تا حد امکان مصرف گوشت قرمز و چربی‌های حیوانی را کاهش دهیم و گوشت ماهی، مرغ و سویا را جایگزین کنیم

·        قبل از طبخ مرغ پوست آن را کاملاً جدا کنید.

·        بیش از 5-4 عدد تخم مرغ در هفته چه به تنهایی و چه به‌صورت کوکو مصرف نکنیم

·        پیاز و سیر از مواد غذایی هستند که بر فشار خون بالا موثر نیستند اما خوش طعم هستند و جایگزین های خوبی برای چاشنی های نمکی هستند.

 

·        فعالیت بدنی می‌تواند فشارخون را کاهش دهد.

·         انجام فعالیت بدنی علاوه بر کاهش فشار خون باعث تقویت ماهیچه‌ها، استخوان، بهبود سوخت و ساز، کنترل وزن و کاهش بیماری‌های مزمن می‌شود.

·        فعالیت بدنی که متناسب با توانایی خود انتخاب کرده‌اید، انجام دهید.

·        اگر قبلا فعالیت بدنی نداشته‌اید یک‌باره شروع به انجام فعالیت بدنی نکنید .بلکه به آرامی شروع و بتدریج مدت و شدت آن را افزایش دهید.

·        افراد بالای 40 سال قبل از شروع فعالیت بدنی و ورزشی باید با پزشک مشورت کنند.

·        برای کودکان 2 تا 18 سال داشتن حداقل روزانه 60 دقیقه  فعالیت بدنی ضروری است.

·        برای افراد 18سال به بالا، داشتن حداقل فعالیت بدنی با شدت متوسط به‌مدت 30 دقیقه، 5 روز در هفته و یا 150 دقیقه در یک هفته توصیه می‌شود.

·        فعالیت بدنی با شدت متوسط، فعالیتی است که « باعث گرم شدن بدن، عرق کردن و افزایش ضربان قلبتان گردد اما در حین انجام فعالیت، قادر به صحبت کردن با فرد دیگری باشید.»

·        نوعی از فعالیت بدنی را انتخاب کنیم که بتوانیم آن را به‌طور مداوم ادامه دهیم.

·        فعالیت بدنی داشتن به معنای انجام تمرینات سخت ورزشی نیست، بلکه فعالیت‌هایی نظیر انجام کارهای منزل، پیاده روی جزء فعالیت بدنی محسوب می‌شوند.

·        برای بیماران مبتلا به فشار خون انجام فعالیت‌هایی مانند وزنه برداری که به تلاش بیش از حد نیاز دارند توصیه نمی‌شود.

·        بهترین نوع فعالیت بدنی برای افراد مبتلا به فشارخون بالا، فعالیت‌هایی مانند پیاده روی، دویدن با سرعت کم، قایق سواری، طناب زدن ، شنا، اسکی، دوچرخه سواری و استفاده از دوچرخه ثابت است.

·        پیاده روی؛ ارزان‌ترین، مؤثرترین و آسان‌ترین نوع فعالیت بدنی است.

·        افراد مبتلا به فشارخون قبل از شروع پیاده روی، بهتر است حرکات کششی انجام دهند.

 

·        برای افزایش فعالیت بدنی توصیه می شود:

·        هنگام صحبت با تلفن، راه برویم.

·        در باغچه کوچک منزل خود باغبانی کنیم و برگ‌های خشک را جمع کنیم.

·        کارهای خانه را انجام دهیم برای مثال جارو بزنیم و زمین را دستمال بکشیم.

·        30 دقیقه از زمانی را که در اداره به ناهار اختصاص می‌دهیم ورزش کنیم.

·        با بچه‌هایمان بازی کنیم و با آن‌ها به پیاده روی برویم.

·        به‌جای عوض کردن کانال تلویزیون با استفاده از«کنترل از راه دور»، از دکمه‌های خود تلویزیون برای عوض کردن کانال استفاده کنیم.

·        وسیله نقلیه خود را بشوییم و به کارواش نبریم.

·        خودروی خود را در جایی دورتر از مرکز خرید پارک کنیم و تا آن‌جا پیاده روی کنیم.

·        برای خرید مایحتاج روزمره و هنگام رفتن به خانه یا محل کار، مسیر را پیاده طی کنیم و یا از دوچرخه استفاده کنیم.

·        چنان‌چه لازم است از اتوبوس یا مترو و... برای رفتن به منزل یا محل کار استفاده شود، از یک یا چند ایستگاه قبل از رسیدن به مقصد از اتوبوس پیاده شویم و بقیه مسیر را پیاده برویم و از ایستگاه دورتر برای پیاده یا سوار شدن و رسیدن به مقصد استفاده کنیم.

·        وقتی بچه‌ها را به پارک می‌بریم،  به‌جای نشستن روی صندلی، در اطراف فضای بازی آن‌ها قدم بزنیم.

·        درصورتی‌که منع پزشکی وجود نداشته باشد، حتی الامکان به‌جای آسانسور یا پله برقی از پله برای بالا و پایین رفتن استفاده کنیم.

·        به‌منظور اجرای صحیح حرکات ورزشی از یک فیلم آموزشی در زمینه ورزشی استفاده کنید.

·        در روز تعطیل، به همراه یک دوست برای انجام یک پیاده روی طولانی مدت برنامه ریزی کنیم.

 

·        دخانیات و فشارخون

·        سیگاری‌ها بیش از افراد غیرسیگاری فشار خون بالا دارند.

·        سیگار کشیدن را متوقف کنیم. تا فشارخونمان تحت کنترل درآید.

·        به غیر از همه خطراتی که برای سیگار و تنباکو شناخته شده نیکوتین موجود در آن‌ها، فشار خون را حداقل تا یکساعت پس از مصرف بالا نگه می‌دارد. بنابراین کسانی که در طول روز چند بار سیگار می‌کشند فشار خونشان دائما بالا می‌ماند.

·         از افراد سیگاری اجتناب کنیم. زیرا در معرض سیگار دیگران بودن نیز ما را در خطر فشار خون بالا قرار می‌دهد.

·        استعمال دخانیات باعث افزایش ضربان قلب، خطر ابتلا به فشار خون بالا، گرفتگی  عروق و نهایتا ایجاد حمله قلبی و سکته می‌شود.