بیماریهای روانی یکی از بیماریهای شایع در عصرکنونی است ، سازمان بهداشت جهانی تخمین می زند این افراد نیاز مند ترین انسانها هستند در برنامه های توسعه اجتماعی اقتصادی کشورهای جهان سوم ، بهداشت در پایین ترین اولویتها قرار دارد نکته قابل توجه این است که اکثر این موارد در کشورهای در حال توسعه دیده می شود ، جایی که شیوع این بیماریها در حال افزایش و مراقبت و درمان آنها امری مشکل به حساب می آید.

هر چنددر زمینه شیوع و میزان ابتلا به بیماریهای روانی در ایران آمار دقیقی در دست نمی باشد و تا کنون بررسی همه گیر شناسی جامعی در سطح کشور انجام نگرفته است اما براساس مطالعات انجام شده حداقل جمعیتی در حدود 19 -11درصد از افراد بالغ کشور مبتلا به یکی از اختلالات روانی هستند و برآورد می شود 9-6 میلیون نفر در کشور ما به بنحوی نیاز مند خدمات بهداشت روان می باشند. این درحالی است که با وجود امکان پیشگیری و درمان اکثریت این افراد بدلیل عدم برنامه ریزی مناسب و کمبود نیروهای متخصص و امکانات و تجهیزات مورد نیاز از جمله تختهای بیمارستانی از دسترسی به حداقل خدمات بهداشتی روانی محروم می باشند ./     

 

 

هدف کلی :

فراهم آوردن خدمات اساسی بهداشت روان قابل دستیابی برای همه مردم به ویژه گروههای محروم و آسیب پذیر در مناطق روستایی کشور

اهداف اختصاصی :

1-      شناسایی بموقع بیماران روانی – عصبی

2-      کنترل ، درمان و پیگیری مناسب و مستمر بیماران

3-      کاهش ضرر و زیان ناشی از بیماریهای روانی – عصبی در ابعاد فردی ، خانوادگی

4-      افزایش آگاهی جامعه نسبت به اصول و مفاهیم بهداشت روان

5-      تغییر و اصلاح نگرش افراد جامعه نسبت به بیماریهای روانی عصبی

استراتژی :

با توجه به وجود سیستم پویا و فراگیر شبکه های بهداشتی درمانی کشور ، استراتژی انتخاب شده جهت نیل به اهداف فوق الذکر ادغام بهداشت روانی در مراقبتهای بهداشتی اولیه می باشد که به این منظور ضمن سطح بندی خدمات و تعیین و تدوین متون آموزشی ارائه آموزشهای لازم به کارکنان بهداشتی در هر سطح ارائه خدمات ، از تمامی عناصر و سطوح شبکه در اجرای برنامه با توجه به وظایف هر یک از سطوح به شرح زیر استفاده شده است :

خانه بهداشت:

-       آموزش بهداشت روانی به مردم ، بیماران و خانواده آنان

-       شناسایی ( بیمار یابی ) افراد مشکوک به بیماری روانی

-       ارجاع موارد شناسایی شده به پزشک مرکز بهداشتی درمانی

-       پیگیری دستورات داده شده از طرف پزشک مرکز بهداشتی درمانی

-       گزارش دهی فعالیتهای انجام شده به مرکز بهداشتی درمانی

مرکز بهداشتی درمانی روستایی :

-       تشخیص و درمان بیماران ارجاعی از خانه بهداشت

-       ارائه پسخوراند لازم در مورد پیگیری و مراقبت از بیماران

-       سرپرستی و نظارت برفعالیتهای خانه بهداشت

-       ارجاع موارد پیچیده و مشکل به سطح بالاتر

-       جمع آوری و کنترل گزارشات خانه بهداشت

 پلی کلینیک بیمارستان عمومی ( سطح تخصصی شهرستان )

-       آموزش و با آموزی پزشکان عمومی مراکز بهداشتی درمانی

-       تشخیص و درمان بیماران ارجاعی از مرکز و ارائه خدمات سرپائی و بستری کوتاه مدت

-       ارائه پسخوراند لازم در خصوص تداوم درمان به مراکز بهداشتی درمانی

-       نظارت بر فعالیتهای پزشکان مراکز

-       ارجاع موارد پیچیده و مشکل به سطح تخصصی استان

 

مرکز روان پزشکی (سطح تخصصی دانشگاهی استان )

-       نطارت و سرپرستی سطوح مختلف ارائه خدمات در استان

-       ارائه خدمات سرپائی و بستری بیماران ارجاعی از سطح تخصصی شهرستانها

-       انجام آزمون های روانی و ارائه خدمات مشاوره ای و روان درمانی

-       ارائه پسخوراند لازم به سطح تخصصی شهرستانها

-        برنامه ریزی آموزشی و باز آموزی جهت سطوح ارائه خدمات

-       انجام پژوهش های کاربردی در نظام بهداشتی

عملکرد برنامه

مراحل اجرایی این برنامه از سال 1367 در دو منطقه پایلوت ( شهرضا و شهرکرد ) شروع شد.

پس از اجرای موفق برنامه در دو منطقه فوق و نتایج مفید و موثر حاصل از آن، ضمن برنامه ریزی تفصیلی تشکیل جلسات کمیته کشوری بهداشت روانی و کمیته بهداشت روان استانی و برگزاری کارگاهها و جلسات آموزشی و باز آموزی این برنامه بتدریج در کلیه استانها کشور به مورد اجرا درآمده است. در حال حاضر در استان کرمانشاه مناطق روستایی 13 شهرستان بجز شهرستان ثلاث تحت پوشش برنامه می باشد ./