⭕️کم کاری مـادرزادی غــده تیـروئیــد و تشخیص علائم آن و اهمیت درمان به موقع
(بخش اول )
💢دکتر شکیبا معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و رییس مرکز بهداشت استان در گفتگو با میز خبر روابط عمومی دانشگاه :🔻🔻
📌با شروع برنامه غربالگری کم‌کاری مادر زادی تیروئید نوزادان که منجر به شناخت زودرس مبتلایان در روزهای اول بعد از تولد و بلافاصله شروع درمان آن‌ها می‌گردد، عقب‌ماندگی ذهنی ناشی از این بیماری تحت کنترل درآمده است.
📌شیوع کم‌کاری مادر زادی تیروئید در کشورهای مختلف دنیا متفاوت بوده که ناشی از تأثیر میزان ید دریافتی مادران، تفاوت‌های نژادی، عوامل ژنتیکی و روش‌های غربالگری به کار گرفته شده می‌تواند باشد.
📌به‌طورکلی شیوع کم‌کاری مادرزادی تیروئید در یک منطقه با میزان ید رسانی در آن منطقه ارتباط نزدیک و مستقیم دارد.
📌شیوع بالای بیماری، عوارض جبران‌ناپذیر مغزی بیماری در صورت عدم‌تشخیص و درمان به‌موقع که تنها با غربالگری دوران نوزادی قابل‌پیشگیری است .
📌 از طرف دیگر مقرون‌به‌صرفه بودن اجرای برنامه در کشور، مسئولین وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی را بر آن داشت تا برنامه غربالگری را در سطح ملی به اجرا درآورند و از سال ۱۳۸۴ این برنامه در سیستم سلامت کشور ادغام‌شده است.
📌تقسیم‌بندی کم‌کاری مادر زادی غده تیروئید
کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید می‌تواند به‌صورت گذرا و یا دائم باشد.
📌نوع اولیه و دائم شایع‌ترین نوع کم‌کاری مادر زادی غده تیروئید نوزادان بوده و در حقیقت شایع‌ترین اختلال مادر زادی سیستم غدد درون‌ریز بدن هست.
📌انواع گذرای کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید در مناطق دچار کمبود متوسط تا شدید شیوع دارند.
⏹ تظاهرات بالینی کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید:🔰
📌تنها معدودی از نوزادان مبتلابه کم‌کاری مادر زادی غده تیروئید بهنگام تولد یا در مرحله فراخوان علائم و نشانه‌های بالینی کم‌کاری تیروئید را بروز می‌دهند که شامل تأخیر در به دنیا آمدن، درشت پیکری، باز بودن فونتانل خلفی، یرقان و تأخیر در تکامل سیستم اسکلتی هستند.
📌 درصد کمی از نوزادان دارای گواتر می‌باشند. ساير علائم و نشانه‌ها شامل اشکال در تغذیه، هیپو ترمی، خستگی، یبوست، یرقان طول کشیده دوران نوزادی، اتساع شکم، فتق نافی، پوست خشک، زبان بزرگ، گریه خشن و ظاهر پف‌آلود می‌باشند.
📌در صورت شک بالینی به کم‌کاری مادر زادی غده تیروئید نوزادان، بلافاصله اندازه‌گیری TSH و تیروکسین آزاد حتی اگر نوزاد بهنگام تولد تحت غربالگری قرارگرفته باشد، انجام‌شده و تا آماده شدن جواب نوزاد تحت درمان با قرص تیروئید قرار می‌گیرد.
⏹ ارزیابی‌های تشخیصی کم‌کاری مادر زادی غده تیروئید:
📌 غربالگری برای کم‌کاری مادر زادی تیروئید تنها راه رسیدن به تشخیص زودهنگام نوزادان مبتلا است. در برنامه غربالگری ملی ایران، نمونه خون از پاشنه پای نوزاد در روز ۳ الی ۵ بعد از تولد روی کاغذ فیلتر قرار داده می‌شود. نوزادان دچار کم‌کاری اثبات‌شده تیروئید تحت درمان مناسب قرارمی گیرد.