اهمیت مصرف شیر و لبنیات در کودکان سنین مدرسه

همانطور که اطلاع داریم، آخرین چهارشنبه ماه سپتامبر هر سال از سوی سازمان جهانی غذا (فائو ) روز جهانی شیر مدرسه نامگذاری شده است. دسترسی به رژیم غذایی سالم و تغذیه مناسب برای رشد و نمو و ارتقا سیستم ایمنی کودکان، نگهداری بدن و محافظت از بیماری های عفونی و غیرواگیر (NCDs) در زندگی بزرگسالان ضروری است. 7 مهر ماه امسال، روز جهانی شیر مدرسه، فرصتی برای تاکید بر توجه خاص به مصرف شیر و فراورده های لبنی، به ویژه در سنین رشد است.تقاضا برای شیر و فرآورده های لبنی در کشورهای درحال توسعه با افزایش درآمدها، رشد جمعیت، شهرنشینی و تغییر الگوی غذایی رو به افزایش است. در کشور ما متاسفانه سرانه مصرف شیر در طی سال های گذشته و به علل مختلف رو به کاهش بوده و از استانداردهای جهانی بیش از پیش فاصله گرفته است و همین می تواند زمینه ساز شیوع بیماری های مرتبط شود. همچنین می تواند منجر به کوتاهی قد در نسل های بعدی گردد.

                شیر و لبنیات یکی از گروه های اصلی و مهم در هرم راهنمای غذایی است که همه افراد در گروه های سنی مختلف باید روزانه حداقل 2  واحد از آنرا مصرف کنند. نوجوانان در سنین بلوغ و مادران باردار و شیرده روزانه حداقل 3  واحد شیر و یا دیگر جایگزین های آنرا باید مصرف کنند. هر 1 واحد از گروه شیر و لبنیات شامل:1 لیوان شیر یا ماست کم چرب (کمتر از 5/1 درصد)، یا 45 تا 60 گرم پنیر معمولی (معادل 5/1 قوطی کبریت)، یایک چهارم لیوان کشک، یا 2 لیوان دوغ و یایک و نیم لیوان بستنی پاستوریزه است.

مقدار کلسیم دریافتی به ازای هر واحد از گروه غذایی شیر و فرآورده های لبنی

لبنیات حاوی مواد مغذی زیر بوده که می توان برای علت اهمیت و تاکید مصرف آن، به موارد زیر اشاره داشت:

ü   منبع غذایی غنی از کلسیم با قابلیت هضم و جذب بالا (کمک به استحکام استخوان و دندان، عملکردهای متابولیکی حیاتی مانند انقباض و انبساط عروق، عملکرد عضلانی، انتقای عصبی، سیگنال های داخل سلولی، ترشح هورمون ها و ...) است، همچنین مقدار قابل توجهی از پروتئین حیوانی، ویتامین B2،  ویتامین B6، فسفر و ... را دارا می باشد.

از دیگر برتری های دریافت روزانه لبنیات:

-          تاثیر مثبت در پیشگیری از دیابت نوع 2، سرطان تخمدان و کورکتال، حفظ فشار خون طبیعی و انقباض عظلانی.

-          منبع غذایی قابل اعتمادتر جهت تامین کلسیم مورد نیاز بدن به دلیل جذب بهتر و بالاتر از دیگر منابع پیشنهاد شده.

-          نقش کلسیم در تنظیم فشارخون و در نتیجه بیماری های قلبی عروقی کمتر.

-          استحکام استخوان و دندان ها بویژه در زمان شکل گیری آنها در دوره کودکی و نوجوانی و نگهداری ساختار شکل گرفته شده.

علیرغم اینکه نگرانی هایی در مورد ارتباط احتمالی بین مصرف زیاد لبنیات و سایر بیماری های غیرواگیر (مانند سرطان پروستات و بیماری های قلبی عروقی) وجود دارد، نتایج جدید مطالعات مروری سیستماتیک نشانداد که ارتباط معنی دار بین دریافت چربی اشباع لبنیات با این بیماری ها دیده نشده است. تنها تاکید می شود که بجز کودکان زیر 2 سال، مصرف لبنیات کم چرب (5/1% و کمتر) در تمامی افراد با هدف کاهش دریافت کالری ضرورت دارد.